In elke editie van het LIMES magazine duiken we dieper in een prikkelende kwestie met ‘De Pittige Stelling’. We leggen deze stelling voor aan diverse stakeholders in de zorg: van patiënten tot zorgverleners en ketenpartners. Hun diverse perspectieven geven een boeiende inkijk in de complexiteit van de hedendaagse zorgpraktijk. Deze keer hebben we de stelling voorgelegd: ‘Als een patiënt
de huisarts wil spreken, moet die beschikbaar zijn. Desnoods via een commerciële vervanger.’ Lees verder voor de bevlogen reacties van Gert Hylkema, voorzitter van de cliëntenraad HP De LIMES, huisarts Rob van der Spruit, Gwen Spies, Directeur-Bestuurder bij Welzijnskwartier Duin- en Bollenstreek en Suzanne van der Pouw Kraan patiënt uit ons werkgebied.
‘Als een patiënt de huisarts wil spreken moet hij beschikbaar zijn. Desnoods via een commerciële vervanger.’
GERT HYLKEMA (VOORZITTER CLIËNTENRAAD HP DE LIMES)
Als cliënt beantwoord ik het eerste deel van deze stelling natuurlijk met ja. Een genuanceerd ja. In ons zorgsysteem is de huisarts poortwachter en consulteer ik hem als eerste, tenzij 112 aan de bak moet. Hij, dokter Jaap, moet dus beschikbaar zijn en bovendien, ik sta bij hem ingeschreven. Hij heeft nog een paar duizend andere patiënten en die willen ook graag een vertrouwensrelatie met hem onderhouden.
Dat vraagt om nuance. Mijn eigen wens hem te spreken moet ik wegen. Is er haast bij en waarover gaat het? Niet elke wens kan en hoeft onmiddellijk vervuld te worden en als de assistente of een van de ndere ondersteuners mij vraagt waarom ik de dokter wil spreken en mij verder helpt is het ook goed. De huisartspraktijk van nu is immers meer dan een in zijn eentje werkende dokter. En het is goed dat ik me als patiënt realiseer dat ik er slechts een ben van velen. Juist dan mag ik erop vertrouwen dat dokter Jaap mij ontvangt of bij mij komt als ingeschat wordt dat dit echt noodzakelijk is. Ik hoop dat veel patiënten mijn mening delen. Kan publieksvoorlichting daarbij helpen?
Een commerciële vervanger? Mijn voorkeur heeft een vaste praktijkgenoot van dokter Jaap. Met een tijdelijke vervanger kan ik ook leven (en eventueel dood gaan). Een huisarts van de huisartsenpost ook prima, dat zijn immers andere huisartsen uit de eigen regio of ervaren zzp’ers. Het gaat er om dat ik erop kan vertrouwen dat ik zorgvuldig en deskundig behandeld word en dat mijn eigen huisarts te weten
komt wat er aan de hand is.
Mag de vervanger commercieel zijn? Met zzp’ers gecontracteerd door huisartsen of de huisartsenpost kan ik goed uit de voeten. Ik hoop echter niet afhankelijk te worden van commerciële aanbieders van
huisartsenzorg die praktijken opkopen, omdat bleek dat zij in een aantal gevallen niet in staat waren toegankelijkheid en goede zorg te bieden.
ROB VAN DER SPRUIT* (HUISARTS) (*Rectificatie: in het magazine stond de naam van Rob per abuis verkeerd. Het moet zijn: Rob van der Spruit huisarts uit Leiden)
De bereikbaarheid van onze praktijk is goed. Patiënten kunnen overdag bellen tussen 8:00 en 16:00
uur en krijgen dan een doktersassistente aan de lijn. Zo kunnen vragen direct beantwoord worden,
kunnen patiënten eventueel teruggebeld worden of via een digitaal bericht benaderd worden (door
huisarts, POH of doktersassistent).
Als huisarts vind ik niet dat een huisarts voor iedere vraag van de patiënt beschikbaar moet zijn.
We verlenen als huisartsenpraktijk zorg aan de patiënten, niet persé als huisarts. Als de hulpvraag
van de patiënt een reden is voor een consult, dan is het ook belangrijk dat de patiënt direct bij de juiste
hulpverlener zit (dus niet bij een huisarts om een oor uit te spuiten of een diabetescontrole te doen).
En dat kan een doktersassistente goed inschatten; ook voor terugbelafspraken of digitale berichten.
Naar mijn idee zijn commerciële aanbieders van huisartsenzorg vooral goed in bereikbaarheid
(telefonisch en/of digitaal). De beschikbaarheid ligt anders, want goede huisartsenzorg gedijt
bij ‘persoonsgerichte, medisch-generalistische, continue en gezamenlijke zorg’ (Woudschoten 2019).
Het continue en gezamenlijke aspect van de huisartsenzorg kan een commerciële aanbieder in mijn
ogen niet goed bieden (wisselende zorgverleners, gebrek aan ondersteunend personeel).
Gezien de toekomstige druk op de zorg is het belangrijk om de organisatie van de zorg zo efficiënt mogelijk te doen. Dus: welke zorgverlener kan de hulpvraag van de patiënt zo goed mogelijk beantwoorden. En dat is niet: de huisarts kunnen spreken wanneer de patiënt dat wil. Zo worden de schaarse plekken bij de zorgverleners zo goed mogelijk ingezet, en wordt de patiënt in mijn ogen zo goed mogelijk geholpen.
SUZANNE VAN DER POUW KRAAN (PATIËNT UIT DE REGIO)
Ben ik het daar mee eens…. Mijn eerste gedachte was: ja natuurlijk. Totdat ik er in de loop van de dag even verder over na ging denken. Wij leven tegenwoordig in een maatschappij waar iedereen 24/7 paraat moet staan, iedereen staat ‘aan’, mensen verwachten binnen no time een antwoord te krijgen op een vraag. Maar is dit niet wat bij veel mensen stress oplevert, een bepaalde druk met zich mee brengt en we dit overbrengen op de mensen om ons heen. Een zucht, mopperen als iets niet snel genoeg gaat, irritatie. Is dit gezond? Ik denk het niet.
Dus waarom moet een huisarts dan wel altijd beschikbaar zijn….? Voor de patiënt die direct een antwoord wil of nodig heeft? De ongeduldige mensen (waar ikzelf er eentje van ben) die niet willen wachten? Feitelijk is dit niet eerlijk. Huisarts zijn is een baan, natuurlijk hebben ze de passie om huisarts te zijn en mensen te helpen en voor ze te zorgen. Het liefst willen ze dit misschien wel 24/7. En je bent
het altijd ook in de ogen van de mensen en maatschappij, maar je bent nou eenmaal zelf ook maar een mens en je kan gewoonweg niet altijd in functie zijn. Tenzij er een noodgeval is… Voor de spoedgevallen of ongelukken is er de huisartsenpost of de spoedpost in het ziekenhuis. Huisartsen draaien hier diensten, vaak bovenop de uren in de praktijk (zo heb ik het altijd begrepen). De zorg in Nederland is van een fantastische kwaliteit, je kan er elk uur van de dag worden geholpen door gekwalificeerd personeel, dat is in veel landen wel anders. Dus een huisarts hoeft hier dan toch niet de dupe van te zijn… ondanks het tekort aan huisartsen in diverse krimpgemeente kun je dat nou eenmaal niet van de
huisartsen verwachten. En bij wie kan de huisarts terecht als hij hulp nodig heeft..
GWEN SPIES (DIRECTEURBESTUURDER WELZIJNSKWARTIER DUIN- EN BOLLENSTREEK)
Wat een goede stelling in een tijd van chatbots, AI, digitale (zelf)zorg, thuismonitoring en welzijnscoaches. Om maar meteen antwoord te geven: ja, ik vind dat huisartsen(informatie)
altijd beschikbaar moet zijn. Je wilt met die pijn in je knie, je ontstoken teen of langdurige hoofdpijn niet wachten tot de huisarts een gaatje in de agenda heeft. En ja, er is wel een grijs gebied tussen een bezoek aan de huisarts en de beantwoording van iemands vraag. Als we inzoomen op dat laatste dan moeten
we kijken hoe we de vraag naar medische informatie kunnen verminderen om het bordje van de huisarts en POH wat leger te maken.
Een manier om dat te doen is Welzijn op Recept. Een landelijk concept dat ondertussen in veel gemeenten en bij veel huisartspraktijken omarmd wordt. Het is bekend dat lang niet alle gezondheidsklachten een fysieke oorzaak hebben. Mensen gaan vaker naar de huisarts bij eenzaamheid,
schulden, werkeloosheid etc. Met Welzijn op Recept schrijft een arts geen (extra) medicatie voor
en plant hij geen vervolgafspraken in, maar verwijst hij door naar een welzijnscoach. Deze stelt vervolgens een maatgesneden welzijnsrecept op met beweging, ontmoeten, jongeren etc. Hiermee verminderen we de gang naar en vragen aan de huisarts. Welzijn op Recept levert niet alleen een enorme duurzame verbetering op in het kwalitatieve leven van patiënten, maar ontzorgt ook de huisarts.
Overigens kunnen huisartsen en POH’s doorverwijzen naar zowel commerciële welzijnscoaches als welzijnscoaches die in dienst zijn van een regionale sociaal werk organisatie. Check welzijnskwartier.nl.