In een openhartig interview met Martin Schalij, bestuurder en cardioloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) én voorzitter van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ), verkennen we de nieuwste innovaties en uitdagingen in de spoedeisende huisartsenzorg. Martin’s jarenlange ervaring en zijn gedreven visie op zorg maken hem tot een inspirerende bron van kennis. Voor hem is de zorg niet zomaar een beroep, maar een vak vol fascinerende ontwikkelingen. “Ik heb gewoon een prachtig vak,” zegt hij met een twinkeling in zijn ogen, “en het gaat nooit vervelen.” Samen spraken we over zijn kijk op spoedeisende zorg, de cruciale rol van de huisarts, en hoe innovatieve oplossingen de toekomst van acute zorg vormgeven.
Zorg thuis in plaats van in het ziekenhuis
Als het over innovatie gaat, benadrukt Martin dat spoedzorg niet langer gebonden is aan de muren van het ziekenhuis: “Vroeger was het ziekenhuis een soort afgesloten bolwerk. Nu verplaatst de zorg zich steeds vaker naar huis.” Een goed voorbeeld hiervan is het HARTc-project, waarbij cardiologen live met een hartfilmpje kunnen meekijken dat in de ambulance wordt gemaakt. Martin vertelt dat dit helpt om in samenspraak met de ambulanceverpleegkundige te bepalen of een patiënt naar het ziekenhuis moet of veilig thuis kan blijven. “Op deze manier zorgen we ervoor dat mensen de juiste zorg krijgen op de plek waar ze het nodig hebben, zonder dat ze onnodig opgenomen worden.”
Nabijheid en samenwerking zijn cruciaal
Martin ziet de huisarts en wijkverpleging als onmisbare schakels in het acute zorgproces: “Het is belangrijk dat we samenwerken met huisartsen en wijkverpleegkundigen, want zij zien vaak eerder dan wij dat het niet goed gaat met iemand.” De spoedzorg is volgens hem al lang niet meer enkel het werk van specialisten. Bij het LUMC werken ze daarom samen met thuiszorgorganisatie Marente om verpleegkundigen op te leiden tot hartfalen-specialisten, die zowel in de wijk als in het ziekenhuis actief zijn. “Je moet voorkomen dat mensen pas hulp krijgen wanneer het te laat is. Huisartsen en wijkverpleegkundigen kunnen tijdig bijsturen, bijvoorbeeld met medicijnen, zodat een ziekenhuisopname vaak niet meer nodig is,” vertelt hij bevlogen.
Slimme technologie voor beter inzicht en snellere actie
Naast HARTc is ook het SMART-triage-project een belangrijke innovatie voor de acute zorg. Binnenkort krijgen ambulances videocamera’s, waardoor specialisten in het ziekenhuis niet alleen de vitale waarden van een patiënt zien, maar ook visueel contact hebben met de ambulanceverpleegkundige. Martin legt uit: “Als je bijvoorbeeld met een CVA te maken hebt, wil je zien hoe de patiënt eruitziet en kun je direct beter inschatten wat er nodig is. Dit zorgt ervoor dat alleen de mensen die écht naar het ziekenhuis moeten, daar terechtkomen.” Innovatie in spoedeisende zorg is
volgens Martin niet alleen technisch van aard, maar ook een kwestie van vertrouwen en samenwerking tussen verschillende zorgpartners. “Het doel is dat de zorg straks voor 90% thuis kan plaatsvinden, en dat we alleen nog naar het ziekenhuis gaan wanneer dat echt nodig is,” zegt hij.
De huisarts als onmisbare poortwachter
Martin erkent de uitdagingen waar huisartsen voor staan, vooral omdat zij regelmatig te maken krijgen met vage, ongedifferentieerde klachten zoals buik- of borstpijn. “Het is een heel moeilijk vak; de huisarts moet beslissingen nemen op basis van beperkte middelen, terwijl wij in het ziekenhuis makkelijk een echo of bloedonderzoek kunnen aanvragen,” legt hij uit. Hij ziet huisartsen dan ook als cruciale poortwachters, die ervoor zorgen dat 99% van de patiënten niet bij het ziekenhuis terechtkomt. Daarbij moedigt hij huisartsen aan om niet bang te zijn fouten te maken: “Als je je best doet, kan er altijd iets misgaan. Dat moeten we leren accepteren en elkaar daarbij steunen.”
Vooruitkijken met The Box: Samenwerking voor gezondere patiënten
Eén van de meest sprekende voorbeelden van innovatie en preventieve zorg in de acute zorg is The Box, een initiatief van het LUMC waarbij patiënten met hartproblemen thuis hun bloeddruk,
gewicht en hartslag meten. De gegevens worden gedeeld met hun arts en helpen hen bewuster om te gaan met hun gezondheid. Martin ziet grote voordelen in deze vorm van samenwerking,
waarbij ook huisartsen betrokken zijn: “The Box helpt patiënten om zelf verantwoordelijkheid te nemen en maakt preventieve zorg mogelijk. Voor huisartsen betekent het dat ze directer kunnen
adviseren en problemen kunnen signaleren voordat deze ernstig worden.”
Samen sterk: Vertrouwen en minder regels
Martin pleit voor minder regels en meer vertrouwen: “Het overgrote deel van de zorgverleners doet wat nodig is. Laten we elkaar het werk niet moeilijker maken met administratieve rompslomp,
maar samen focussen op goede zorg.” Hij ziet in dat dit een uitdaging is in een zorgsysteem met strikte controles, maar blijft positief: “Als we de schotten tussen de verschillende zorgsectoren
afbreken, maken we het werk voor iedereen leuker en beter uitvoerbaar. Dan kun je echt een verschil maken.”
Een inspirerende toekomst voor spoedzorg
Met zijn gedrevenheid en visie geeft Martin Schalij een krachtig signaal af aan huisartsen en triagisten: innovatie in spoedeisende zorg gaat niet alleen om technologie, maar vooral om samenwerken, vertrouwen en het realiseren van een gezonder zorgsysteem. “We moeten samen bouwen aan een toekomst waarin we elkaar versterken, niet belemmeren. Alleen zo kunnen we de zorg bieden waar patiënten op kunnen vertrouwen.”