In elke editie van het Limes magazine duiken we dieper in een prikkelende kwestie met ‘De Pittige stelling’. We leggen deze stelling voor aan diverse stakeholders in de zorgsector: van patiënten tot zorgverleners en ketenpartners. Hun diverse perspectieven geven een boeiende inkijk in de complexiteit van de hedendaagse zorgpraktijk. Deze keer hebben we de stelling voorgelegd: “Huisartsenposten zouden tussen 17.00 en 19.00 uur ook reguliere zorg moeten bieden om jonge gezinnen met werkende ouders te ondersteunen in de huidige samenleving.”
ALETTA VAN DE WATERING – MANAGER HP DE LIMES
Het spitsuur voor werkende ouders met jonge kinderen ligt tussen 17:00 en 19:00 uur. Op dat moment sluit de reguliere huisartsenzorg en opent de huisartsenpost voor spoedzorg. Hierdoor ontstaat een ‘zorgpauze’ op een tijdstip dat er wél behoefte aan laagdrempelige, reguliere zorg is. Dit hiaat leidt tot onnodige druk op de post, terwijl de zorgvraag vaak niet spoedeisend is. Ouders wachten soms tot klachten verergeren of nemen uit nood alsnog contact op met de HAP. Tegelijkertijd ervaren gezinnen frustratie en onzekerheid over waar ze terechtkunnen. Gelukkig proberen initiatieven op de HAP zoals de inzet van verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) deze kloof te dichten. Zij behandelen zelfstandig veelvoorkomende klachten. Daarnaast zijn er huisartsen die eens per week bijvoorbeeld hun spreekuur verlengen tot 19:00 uur. Maar het oplossen van dit structurele knelpunt vraagt meer. Als ouder begrijp ik de behoefte aan toegankelijke zorg buiten kantoortijden. Als manager van de HAP zie ik de complexiteit van roosterplanning, personeelsbezetting en financiële haalbaarheid. Daarnaast zie ik ook dat we al decennialang proberen onze patiënten ‘op te voeden’. Bij mijn start, als
triagist in 1999 was ik al aan het uitleggen dat we alleen voor spoed zijn. Anno 2025 hoor ik de triagisten dit nog steeds doen.
Als professionals begrijpen we dat we er voor spoed zijn, de samenleving ervaart dit anders.
Flexibele roosters en nauwere samenwerking tussen praktijken en de HAP, kunnen leiden naar een oplossing. Dergelijke aanpassingen vergen natuurlijk inzet en organisatie. Ik geloof in een oplossing met oog voor zowel patiënt als professional. Een zorgstructuur die aansluit bij het ritme van gezinnen is geen overbodige luxe. Dit kan een stap richting toekomstbestendige huisartsenzorg worden. Door te blijven
investeren in flexibiliteit en samenwerking, kunnen we met elkaar bouwen aan een systeem waarin niemand tussen wal en schip valt – ook niet om 17:30 uur.
ASTRID SCHOLL – PROGRAMMAMANAGER ZORG & KWALITEIT BIJ INEEN
“Het hoofddoel van de Visie Huisartsenzorg 2035, die op 4 april is gepubliceerd, is het borgen van persoonlijke continuïteit. Onderzoek laat keer op keer zien dat persoonlijke continuïteit van zorg door artsen over een langere periode leidt tot betere zorg, lagere sterfte én grotere patiënttevredenheid. In de visie schrijven huisartsen en huisartsenorganisaties dan ook dat elke inwoner van Nederland in 2035 kan rekenen op laagdrempelig toegankelijke, medisch-generalistische zorg dichtbij. En dat huisartsen en het huisartsenteam die zorg samen verlenen aan een vaste groep patiënten op persoonsgerichte en continue wijze. Dat is het vertrekpunt voor het inrichten van de 24/7 huisartsenzorg in de regio. Het collectief van huisartsen in de regio bepaalt gezamenlijk op welke manier dat vorm krijgt.
In de visie staat namelijk ook dat huisartsen samen verantwoordelijkheid nemen voor 24/7 continuïteit van spoedeisende huisartsenzorg en dat zij als collectief (vanuit hun regionale huisartsenorganisatie) samenwerken voor de continuïteit van de huisartsenzorg in hun regio. De gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de spoedeisende huisartsenzorg in avond, nacht en weekend krijgt vorm in de huisartsen diensten structuren, die een of meer huisartsenspoedposten beheren. Tegen deze achtergrond
zou een bredere toegankelijkheid van de huisartsenspoedpost een optie kunnen zijn als het collectief van huisartsen in de regio dit wenst en zich daaraan committeert, ook wanneer dit extra diensturen op de post met zich meebrengt.”
NINA BAKKER – MOEDER VAN FLEUR (7 JAAR), NOOR (5 JAAR) EN OLIVIER (2 JAAR) EN WERKZAAM ALS LOCATIEMANAGER IN EEN KINDERDAGVERBLIJF
Eens: Voor veel ouders is het een uitdaging om medische zorg te regelen tijdens de reguliere openingstijden van huisartsenpraktijken. Dit geldt vooral voor jonge gezinnen, waar kinderen vaak buiten schooltijd ziek worden of plotseling zorg nodig hebben. Zelf heb ik het geluk dat ik in hetzelfde dorp werk als waar ik woon, en mijn werk aan de kant kan schuiven als dit nodig is. Voor veel ouders is dat niet het geval. Als je te maken hebt met een lange reistijd, is het niet haalbaar om tussendoor naar de huisarts te gaan.
Het zou daarom een enorme steun voor jonge gezinnen zijn als huisartsenposten reguliere zorg zouden bieden buiten de standaard werktijden. Dit zou werkende ouders helpen, zodat ze geen dag vrij hoeven te nemen of met hun zieke kind moeten wachten tot de volgende dag. Zorgbehoeften stoppen immers niet zodra de reguliere praktijk sluit, en juist in de avond kunnen klachten verergeren.
Dit roept natuurlijk wel een volgend vraagstuk op: hoe bepaal je welke ouders wel of niet gebruik mogen maken van deze ruimere openingstijden? Het is naar mijn idee niet haalbaar om te filteren wie er wel of niet terechtkan tijdens de reguliere openingstijden van de huisarts. Flexibele openingstijden zouden het voor gezinnen makkelijker maken om tijdige zorg te krijgen, zonder dat ze hun werk of andere verplichtingen moeten opgeven. De aanpassing kan een groot verschil zijn voor ouders die anders moeilijk toegang hebben tot zorg. Uiteindelijk gaat het erom dat we de zorg beter afstemmen op de realiteit van werkende ouders.
MAARTEN MOERMAN – PRAKTIJKHOUDER HUISARTSENPRAKTIJK MOERMAN SASSENHEIM
Niet doen. De druk op de huisartsenposten is in de loop van de jaren steeds verder toegenomen. De HAP
wordt in de huidige consumptiemaatschappij steeds meer als een verlengstuk van de standaard huisartsenzorg gezien omdat men daar ‘recht’ op heeft. We moeten juist zorgen dat we minder patiënten op de dokterspost zien, waardoor we kunnen gaan krimpen qua bezetting tijdens de avond- nacht- en weekenddiensten in plaats van steeds maar meer uit te breiden.
In Coronatijd zag je dat het opeens wél lukte om alleen spoed patiënten te zien. Al het andere kon wachten. Daar moeten we naar streven. De juiste zorg op de juiste plek. Volgens mij zijn wij veel te lief en zien we veel te veel mensen op de post. Het gaat er niet om dat we de patiënt niet willen zien, maar het hoeft niet tijdens de ANW-uren. De meeste zorgvragen kunnen wachten. En door te wachten lossen veel problemen zich ook nog eens op. We hebben heel goed getrainde triagisten, die vissen de echte spoedzaken er wel uit.
De meeste mensen, ook met jonge kinderen, kunnen echt wel een plekje vinden bij de eigen huisarts. En
anders laat je iemand toch gewoon even om 17.30 naar je praktijk komen. Is vaak nog ontspannen ook!
Kortom: ik ben het niet eens met de stelling en het roept bij mij juist weer de noodzaak op om veel minder mensen op de post te gaan beoordelen. Nu zien we er echt veel te veel. Als groot voorbeeld geldt dus de Coronatijd.