Ze noemt zichzelf geen wereldverbeteraar, maar stiekem is ze het wel. Jessie Neffke is huisarts, voorzitter
van Stichting De Groene Huisarts én een vrouw met een missie: de zorg verduurzamen, van recept tot ritueel. Niet met opgeheven vingertje, maar met slimme tools, praktische stappen en een flinke dosis realisme. In dit interview neemt ze ons mee in haar visie en laat ze zien hoe kleine keuzes van grote waarde kunnen zijn. Voor je patiënten, je praktijk én de planeet.
Hoe huisarts Jessie Neffke een groene revolutie ontketent in de zorg
“Verduurzamen is geen knop die je indrukt. Het zijn talloze kleine schakelaars. Maar als de hele organisatie zegt: we gaan ervoor, dan begint het te rollen.” Dat zegt Jessie Neffke, huisarts in Utrecht en voorzitter van Stichting De Groene Huisarts. Een gesprek met haar is geen interview, het is een wervelwind aan inzichten, inspiratie en… actiebereidheid.
Van bezorgde burger tot groene voortrekker
Het begon thuis, zoals veel duurzaamheidsreizen. Jessie was begaan met het klimaat, scheidde afval, at plantaardiger. Maar in 2019 viel het kwartje: “Mijn grootste impact ligt niet thuis, maar in mijn werk.” Ze
begon andere artsen te bellen, te bundelen en uiteindelijk te verbinden in een netwerk dat uitgroeide tot
Stichting De Groene Huisarts. Inmiddels telt die 30 à 35 actieve leden, honderden sympathisanten, en een
groeiende invloed in het zorgveld. Wat de stichting doet? “Ontzorgen. Letterlijk.” Jessie lacht. “We maken tools, geven scholingen, lobbyen bij beroepsverenigingen en verzekeraars. En vooral: we maken het makkelijker.”
Medicatie als milieubom
Makkelijker? Jazeker. Neem de “Quickscan Duurzaam Voorschrijven”, een simpel A4’tje vol tips om verspilling te voorkomen. “Medicatie is de grootste bron van CO₂-uitstoot in de zorg. En 80% van de recepten komt van huisartsen. Dat is geen verantwoordelijkheid om bang voor te zijn, maar een kans.”
Als huisarts kun je dus vandaag nog impact maken. Jessie noemt praktische voorbeelden: “Lees nog eens
de infectiepreventierichtlijnen – je hoeft echt niet op elke kamer een emmertje met sekusept: een eiwitoplossend reinigingsmiddel te hebben. En bespreek plantaardige voeding tijdens je spreekuur. Niet als dogma, maar als optie.”
Niet perfect, wel bewust
Duurzaam leven is niet zwart-wit. En ze is de eerste om dat toe te geven. “Ik doe mijn best, maar ik ben
geen heilige. En dat hoeft ook niet. Als iedereen iets doet, komen we al een heel eind.” Een mooi voorbeeld van zo’n ‘iets’? “Ik verwarm mijn speculum niet meer onder de kraan. Dat water was zó langzaam warm, het voelde gewoon niet goed. Dus leg ik het even uit aan de patiënt, en tot nu toe heeft
niemand geklaagd. Sommige mensen vinden het zelfs prettiger. Maar collega’s verklaren me soms voor gek. Als je uitlegt wat je doet en waarom, voelen mensen zich juist gezien. Dat is veel belangrijker, echt in
verbinding komen met je patiënt.”
De kracht van voorbeeldgedrag
Duurzaamheid mag dan als containerbegrip voelen, voor Jessie is het glashelder: “Een gezonde maatschappij ís een duurzame maatschappij.” Minder welvaartsziekten, minder zorgdruk, minder impact op het klimaat. “We zitten op een kruispunt. De kennis is er, de urgentie wordt gevoeld. Nu is het tijd voor actie.” Wat helpt? Niet wachten op ‘groene goeroes’, maar sámen optrekken. “Begin met een Green Team. Kiesmensen uit verschillende functies: huisarts, triagist, manager. Zo bereik je veel meer én hou je het leuk.”
En als er wél een knop was?
Wat zou Jessie veranderen als ze één magische knop had op de spoedpost? “Dan zou ik willen dat de hele organisatie zegt: we gaan ervoor. Dát is de knop. Als iedereen meedoet, komt de rest vanzelf in beweging.” Tot slot: wat zeg je tegen die collega die verzucht dat hij ‘geen tijd heeft voor dat groene gedoe’? Jessie glimlacht: “Dan zoek ik het groene haakje. Wat raakt jou? Waar zit jouw winst? Duurzaamheid is geen extra taak. Het is juist een manier om werkdruk te verlichten.”
Wil je zelf aan de slag?
Bekijk de Quickscan Duurzaam Voorschrijven
(pagina 18 in dit magazine)
- Kom naar het Groene Zorg Festival op 19 september
in Nijmegen - Volg Stichting De Groene Huisarts op LinkedIn of
via www.degroenehuisarts.nl
Kleine stappen. Grote veranderingen. En dat begint, hoe passend, bij de huisarts.